[Aktualizacja 19.12.2022] Dyrektywa Omnibus - przygotuj swoje e-Commerce na zmiany w prawach konsumenta

[Aktualizacja 19.12.2022] 6 grudnia 2022 roku prezydent podpisał ustawę implemntującą dyrektywę Omnibus. Od 1 stycznia 2023 roku wszystkie platformy e-Commerce mają obowiązek zastosować się do Dyrektywy opisanej poniżej w artykule. 

Temat nieuczciwych praktyk w sprzedaży internetowej najczęściej pojawia się przy okazji sezonowych i okazjonalnych wyprzedaży, jak np. Black Friday, podczas których zdarzało się, że sklepy internetowe w sztuczny sposób zawyżały cenę produktu, aby następnie ją zrabatować i sprzedać towar po regularnej cenie. Rozwiązaniem takich sytuacji wg Unii Europejskiej ma być Dyrektywa Omnibus, która mówi, że do 28 maja 2022 roku, państwa Unijne, w tym Polska, muszą wdrożyć przepisy krajowe zgodne z dyrektywą 2019/2161 Omnibus, która ma zapewnić transparentność w e-handlu.

Co to oznacza dla Twojego e-Commerce?

Omnibus wprowadza spore zmiany w handlu. Dyrektywa nie tylko dotyczy sprzedawców, którzy w nieetyczny sposób podnosili ceny podczas wyprzedaży sezonowych. Wszyscy sprzedawcy i platformy handlowe będą musiały wypełnić trzy nowe obowiązki, zanim produkt trafi do rąk konsumenta.

1. Wpływ dyrektywy Omnibus na promocje cenowe — Każdy produkt i usługa sprzedawana w internecie, obok aktualnie obniżonej ceny, musi zawierać informacje o najniższej cenie tego produktu lub usługi, jaka obowiązywała w ciągu 30 ostatnich dni przed wprowadzeniem obniżki. Jeżeli przedmiot sprzedaży znajduje się w sklepie mniej niż 30 dni, wtedy należy podać jego najniższą cenę, która obowiązywała w okresie od dnia wprowadzenia do dnia, w którym został zrabatowany.

2. Aktualizacja informacji o sortowaniu na listach produktowych i feedach wyników wyszukiwania w sklepach internetowych — Sklepy online i platformy sprzedażowe zobowiązane są do stosowania odpowiednich treści, które wyjaśniają filtry wyszukiwania, dlaczego zaproponowany został akurat ten produkt, a nie inny. Mowa tutaj o tych parametrach, które odpowiadają za sposób, kolejność i ranking wyświetlania się danego produktu/usługi w propozycjach wyszukiwania np. wskaźnik oceny produktu lub ogólny ranking sprzedawców. Aby to wyjaśnić, należy umieścić przy danym towarze komunikat np. “Najlepiej oceniany”, “Najczęściej wybierany” itd. Celem jest to, aby odbiorca zawsze wiedział, według jakiego kryterium odfiltrowano i uszeregowano wynik wyszukiwania.

3. Jak zmienią się opinie po wprowadzeniu dyrektywy Omnibus — Kupując produkt online, czyli bez możliwości wcześniejszego jego dotknięcia i przetestowania, większość użytkowników kieruje się opinią innych. Dlatego dyrektywa Omnibus reguluje również kwestie oceniania produktów i usług. Sklepy online, które mają funkcję wystawiania opinii o towarze lub usłudze, będą zobligowane do informowania, czy prawdziwość tych opinii jest weryfikowana. Warto wspomnieć, że fałszywe wystawienie lub zlecanie wystawienia rekomendacji uznawane będzie za wprowadzanie konsumenta w błąd. 

Jaki jest cel dyrektywy Omnibus?

Głównym powodem wprowadzenia dyrektywy Omnibus były luki w prawie konsumenta, które zauważyły różne europejskie instytucje. Celem jest zmniejszenie nieetycznych praktyk manipulacji cenami, promocjami i opiniami przez sprzedawców. Dyrektywa ma wyeliminować sztuczne pompowanie cen przed ich obniżką, co było celowym działaniem wprowadzającym konsumenta w błąd.

Ciężko ukryć fakt, że w ostatnich latach e-handel bardzo mocno się rozwinął. Dotychczasowe przepisy nie do końca były dostosowane do nowych rozwiązań technologicznych oferowanych przez dostawców platform sprzedażowych. Zmiany prawne mają też na celu budować świadomość osób kupujących w sieci i zapewnić transparentność w działaniach sklepów internetowych.

Dyrektywa Towarowa i Cyfrowa - najważniejsze założenia 

Ustawa implementująca dyrektywę cyfrową i towarową wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2023 r.

Najważniejsze zmiany związane z implementacją powyższych dyrektyw dotyczą:

• Uregulowania zasad płatności za treści cyfrowe lub usługi cyfrowe, w tym także sytuacji, gdy treści cyfrowe lub usługi cyfrowe są oferowane konsumentom w zamian za ich dane osobowe; 
• Doprecyzowania i uregulowania kwestii związanych z niezgodnością towaru z umową, gwarancji i rękojmi konsumenckiej.

Jakie kary grożą za złamanie dyrektywy Omnibus?

Jeżeli stwierdzone zostanie, że doszło do naruszenia nowych przepisów, wojewódzki inspektor z Inspekcji Handlowej ma prawo nałożyć kary finansowe na sprzedawców. W zależności od tego jaka będzie skala naruszenia, kary mogą sięgać od 20-40 tys. złotych. W sytuacji, gdy naruszone zostaną zbiorowe interesy konsumentów, kara może wynieść nawet 10% obrotu.

Kiedy zaczną obowiązywać nowe przepisy?

Nowe przepisy obowiązują od 1.01.2023 r.

Dyrektywa Omnibus, wbrew pozorom, nie jest nowym rozwiązaniem. Została uchwalona pod koniec 2019 roku i do tego czasu niewiele sklepów internetowych przejmowało się proponowanymi zmianami. Według harmonogramu przyjętego przez Unię Europejską nowe przepisy zaczną obowiązywać z dniem 28 maja 2022. Do tego czasu każdy właściciel sklepu online ma obowiązek dostosować platformę e-Commerce do nowych standardów prezentowania informacji o produkcie.